ဗုဒၶဘာသာ ၀င္တိုင္းသိသင့္တယ့္ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ သိမွတ္ဖြယ္ရာမ်ား....

ဘဒၵကမာၻတြင္ ပြင့္ေတာ္မူေသာ ဘုရားငါးဆူ ၁။ ကကုသန္ျမတ္စြာဘုရား
၂။ ေကာဏဂံုျမတ္စြာဘုရား
၃။ ကႆပျမတ္စြာဘုရား
၄။ ေဂါတမျမတ္စြာဘုရား
၅။ အရိေမေတၱယ်ျမတ္စြာဘုရား (ေနာင္ပြင့္ေတာ္မႈမည္)

သာသနာေတာ္သံုးရပ္

၁။ ပရိယတၱိ သာသနာ     = ပိဋကပ္စာေပသင္ၾကားျခင္း
၂။ ပဋိပတၱိ သာသနာ       = တရားေတာ္ႏွင့္အညီက်င့္ျခင္း
၃။ ပဋိေ၀ဒ သာသနာ       = ထိုးထြင္းသိျမင္ျခင္း

ရတနာသံုးပါး

၁။ ဘုရား                           ၂။ တရား                                   ၃။ သံဃာ

ေဂါတမဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားႏွင့္ ပတ္သက္၍ သိသင့္ေသာအခ်က္မ်ား

ျမတ္စြာဘုရား၏ ဖခမည္းေတာအမည္     = သုေဒါၶဓန
ျမတ္စြာဘုရား၏ မယ္ေတာ္အမည္          = မယ္ေတာ္မာယာ
ျမတ္စြာဘုရား၏ ေမြးဖြားရာဇာတိ            = ကပၸိလ၀တ္
ျမတ္စြာဘုရား၏ ငယ္နာမည္                  = သိဒၶတၻမင္းသား
ျမတ္စြာဘုရား၏ ၾကင္ယာေတာ္               = ယေသာ္ဓရာ
ျမတ္စြာဘုရား၏ သားေတာ္                    = ရာဟုလာ
ျမတ္စြာဘုရား၏ ဖြားဖက္ေတာ္ခုႏွစ္ေယာက္= ေမာင္စံ၊ ခႏိၶကျမင္း၊ ကာဠဳဒါရီအမတ္၊
                                                          ေရႊအိုးၾကီးေလးလံုး၊ ညီေနာ္အာနႏၵာ၊
                                                          ယေသာ္ဓရာ၊ ေဗာဓိေညာင္ပင္

သံေ၀ဇနိယ ေလးဌာန

၁။ ျမတ္စြာဘုရားဖြားျမင္သည့္အရပ္             = လံုမၺနီဥယာဥ္
၂။ ဘုရားအျဖစ္ေရာက္ေတာ္မူေသာေနရာ      = ဗုဒၶဂါယာ
၃။ ဓမၼစၾကာတရားဦးေဟာေတာ္မူေသာေနရာ  = မိဂဒါ၀ုန္ေတာ
၄။ ပရိနိဗၺာန္ျပဳေသာေနရာ                          = ကုသိနာရုံ

သတၱဌာန ခုႏွစ္ပါး

၁။ ေအာင္ျမင္ေတာ္မူေသာ ေဗာဓိေညာင္ပင္၏ အေရွ႕ေျမာက္တစ္လံကြာ ေရႊပလႅင္ဌာန
၂။ ေဗာဓိပင္၏ ေျမာက္ဘက္ ၁၀ လံကြာဌာန အနိမိသအရပ္
၃။ ေဗာဓိပင္ႏွင့္ အနိမိသအၾကားႏွစ္လံကြာဌာန ရတနာစၾကၤ ံ
၄။ ေဗာဓိပင္၏ အေနာက္ေျမာက္ ၁၅ လံကြာ ရတနာဃရေရႊအိမ္
၅။ ေဗာဓိပင္၏ အေရွ႕ ၃၂ လံကြာ အဇပါလ ဆိတ္ေက်ာင္းေညာင္ပင္
၆။ ေဗာဓိပင္၏ အေရွ႕ေတာင္ ၁၅ လံကြာ မုစလိႏၵာအိုင္၀ယ္ နဂါးပါးျပင္းေအာက္ဌာန
၇။ ေဗာဓိပင္၏ ေတာင္ဘက္ ၁၁ လံကြာ လင္းလြန္းပင္အရပ္

ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ကိုးပါး

၁။ အရဟံ                           = ပူေဇာ္အထူးခံယူေတာ္မူထိုက္ေသာဂုဏ္။
၂။ သမၼာသမၺဳေဒၶါ                   = အလံုးစံုေသာတရားအေပါင္းကိုသိျမင္ေတာ္မူေသာဂုဏ္။
၃။ ၀ိဇၨာစရဏသမၸေႏၷာ            = ၀ိဇၨာသံုးပါး၊ ၀ိဇၨာရွစ္ပါး၊ စရဏတရား ၁၅ပါး တို႔ႏွင့္
                                            ျပည့္စံုေတာ္မူေသာဂုဏ္။
၄။ သုဂေတာ                        = ေကာင္းေသာစကားကိုသာဆိုေတာ္မူေသာဂုဏ္။
၅။ ေလာက၀ီဒူ                       = ေလာကသံုးပါးကုိသိေတာ္မူအပ္ေသာဂုဏ္။
၆။ အႏုတၱေရာ ပုရိသ ဓမၼသာရထိ= မယဥ္ေက်းေသာ လူနတ္ျဗဟၼာသတၱ၀ါတို႔ကို
                                              ယဥ္ေက်းေအာင္ဆံုးမေသာဂုဏ္။
ရ။ သတၳာေဒ၀မႏုႆာနံ            = နတ္လူတို႔၏ ဆရာျဖစ္ေသာမူေသာဂုဏ္။
၈။ ဗုေဒၶါ                                 = သစၥာေလးပါးကို သိေတာ္မူေသာဂုဏ္။
၉။ ဘဂ၀ါ                                = ဘုန္းေတာ္ေျခာက္ပါးႏွင့္ ျပည့္စံုေတာ္မူေသာဂုဏ္။