ကံသုံးပါးထဲတြင္ မေနာကံသည္ အျပစ္အႀကီးဆုံးဟု ျမတ္စြာဘုရားမွ ေဟာၾကားထားသည္ကုိ မရွင္းလင္းပါသျဖင့္ ဂရုဏာေရွ႕ထား၍ ေျဖၾကားေပးေစလုိပါသည္ဘုရား။ တပည့္ေတာ္၏ သာမာန္အျမင္မွာ ကာယကံသည္ မေနာကံထက္ အျပစ္ႀကီးသည္ဟု ျမင္မိလုိ႔ပါဘုရား။ စိတ္ျဖင့္ ျပစ္မွားျခင္းသည္ ကုိယ္ထိလက္ေရာက္ (ကာယကံေျမာက္) ျပစ္မွားသည္ေလာက္ အျပစ္မႀကီးဟု ယူဆမိေသာေၾကာင့္ပါဘုရား။
ေျဖ။ ။ အင္း ဒကာေမးထားတာကုိ ႏွစ္မ်ိဳးခြဲေျပာရမွ ရွင္းမွာမုိ႔ (၂)မ်ိဳးခြဲ ေျဖေပးပါမယ္။ ေစာင့္ထိန္းျခင္းလုိ႔ေခၚတဲ့ ၀ါရိတၱသီလဆုိင္ရာတြင္ ရဟန္းသံဃာမ်ားအတြက္ ၀ိနည္းသီလမွာ စိတ္ဆုိတဲ့မေနာကံနဲ႔ က်ဳးလြန္မိရင္ အျပစ္မရွိသလုိ လူတုိ႔ေစာင့္ထိန္းေနတဲ့ သီလမ်ားတြင္လည္း စိတ္နဲ႔က်ဳးလြန္ျခင္းေၾကာင့္ သီလမပ်က္၊ သီလမက်ိဳးပါ။ တကယ္လုိ႔သာ မေနာကံေၾကာင့္ သီလပ်က္မယ္ဆုိ ရဟန္းသံဃာမ်ားမွာလည္း မေနာကံျပစ္မွားျခင္းေတြ ရွိေနမွာမုိ႔ သီလပ်က္သူေတြ မ်ားေနႏုိင္သလုိ လူေတြမွာလည္း သီလလံုၿခံဳတဲ့လူ နည္းေနမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ျမတ္ဗုဒၶက ရဟန္းသံဃာမ်ားဆုိင္ရာ ၀ိနည္းစည္းကမ္းမွာ မေနာဒြါေရ အနာပတၱိ-မေနာကံေၾကာင့္ အာပတ္မသင့္လုိ႔ မိန္႔ေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလုိပါပဲ လူေတြသီလေစာင့္ထိန္းတဲ့အခါမွာလည္း စိတ္နဲ႔ထမင္းစားျခင္း၊ အရက္ေသာက္ျခင္းမ်ားအတြက္ သီလမပ်က္ပါ။
ရွင္းေအာင္ေျပာရရင္ ေစာင့္ထိန္းျခင္း ၀ါရိတၱသီလတြင္ မေနာကံေၾကာင့္ အျပစ္မျဖစ္ဘဲ၊ က်င့္သံုးျခင္းစာရိတၱသီလတြင္ မေနာကံပါမွ အျပစ္ရွိတာေၾကာင့္ မေနာကံဟာ စာရိတၱသီလအတြက္ဆုိ အေရးႀကီးဆံုး၊ အျပစ္ႀကီးဆံုး ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ-လမ္းသြားရင္း သတၱ၀ါတစ္ေကာင္ေကာင္ကုိ တက္နင္းမိလုိ႔ ေသသြားတဲ့အခါ စိတ္မပါတဲ့အတြက္ အျပစ္မရွိပါ။ သုိ႔ေသာ္ သူတစ္ပါးမေကာင္းက်ိဳးျဖစ္ေအာင္ က်ဳးလြန္မႈလုပ္ေတာ့မဲ့အရာမ်ားတြင္ စိတ္ကေနစတင္ႀကံစည္ရတဲ့အတြက္ မေနာကံဟာ အဓိကပထမက်ဳးလြန္ျခင္းျဖစ္လုိ႔ အျပစ္ႀကီးဆံုးေနရာကုိ ေရာက္သြားရပါတယ္။
ဥပမာ-ဓာတ္လုိက္ျခင္းျဖစ္တာဟာ လွ်ပ္စစ္မီးလာေနလုိ႔ ဓာတ္လုိက္ျခင္းဆုိတာ ျဖစ္ေနတာပါ။ တကယ္လုိ႔ မီးခလုတ္ဆုိတဲ့ မိန္းကသာ လွ်ပ္စစ္မီးပိတ္ထားမယ္ဆုိရင္ ဓာတ္မလုိက္ႏုိင္ပါဘူး။ အဲဒီလုိပါပဲ စာရိတၱ-ကုိယ္က်င့္တရား သူခုိး၊ ဓါးျမ၊ မုဒိန္းေကာင္၊ အရက္သမားစတာေတြျဖစ္ရတာဟာလည္း စိတ္ဆုိတဲ့မေနာကံက အရင္ႀကံစည္မႈမွားခဲ့လုိ႔ရယ္၊ အဲဒီစိတ္ကုိ မတားဆီး မထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္လုိ႔ရယ္။ ဘယ္လုိထိန္းခ်ဳပ္ရမယ္ဆုိတဲ့ အသိဉာဏ္ပညာ ဗဟုသုတေခါင္းပါးမႈေတြရယ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာပါ။ အဲဒီေတာ့ အကုသုိလ္အျပစ္တစ္ခုျဖစ္ၿပီဆုိရင္ စိတ္ပါမွ အျပစ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ စိတ္ဟာ အဓိကက်ပါတယ္။ ေစာင့္ထိန္းတဲ့သီလပုိင္းဆုိင္ရာမွာေတာ့ စိတ္နဲ႔က်ဳးလြန္ရံုနဲ႔ အျပစ္မျဖစ္ပါေပ။
နိဂံုးခ်ဳပ္အေနနဲ႔ မွတ္ထားရမွာကေတာ့ မေနာကံဟာ ၀ါရိတၱ-သီလေစာင့္ထိန္းျခင္းတြင္ မေနာကံေၾကာင့္ သီလမပ်က္ဘူးဆုိတာရယ္။ စာရိတၱ-ကုိယ္က်င့္တရားက်ဳးလြန္းျခင္းျဖစ္တဲ့ သူတစ္ပါးပစၥည္းခုိးျခင္းစတာေတြမွာ မေနာကံက အရင္ႀကံစည္မိတာေၾကာင့္ မေနာကံဟာ စာရိတၱသီလအတြက္ေတာ့ အဓိကက်လုိ႔ အျပစ္ႀကီးဆံုးျဖစ္ေနရတယ္ဆုိတာရယ္၊ စာရိတၱသီလက်ဳးလြန္တဲ့အခါမွာလည္း မေနာကံပါမွ အျပစ္ျဖစ္တယ္ဆုိတာေတြကုိ မွတ္ထားဖုိ႔ပါပဲ။
ကုသိုလ္ယူပါသည္...
